شقاق مقعد پارگی‌های کوچکی در مخاط مقعد است که می‌تواند به شدت دردناک باشد. شقاق مقعدی معمولا به دلیل زور زدن در حین حرکات روده، یبوست یا اسهال مکرر ایجاد می‌شود. این بیماری در هر دو جنس به یک اندازه شایع است و اغلب افراد ۱۵ تا ۴۰ ساله را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اسپاسم اسفنکتر مقعد یا ایسکمی موضعی می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به شقاق مقعدی یا بدتر کند.
شقاق مقعدی غیر معمول ممکن است در افراد مبتلا به بیماری کرون، بیماری های مقاربتی (به ویژه HIV، سیفلیس و هرپس سیمپلکس)، سرطان مقعد، ترومای موضعی (قاعدگی مقعدی)، سل یا شیمی درمانی ایجاد شود.
بهبودی خود به خود در یک سوم افراد معمولاً در عرض شش هفته اتفاق می‌افتد. شقاق مقعدی که بیشتر از این مدت باقی بماند، مزمن در نظر گرفته می‌شود و باید با روش‌های پزشکی درمان شود.
مبتلایان به این بیماری معمولا علائم آزاردهنده ای مثل خارش، سوزش شدید، قرمزی و درد و خونریزی از مقعد را هنگام اجابت مزاج تجربه می‌کنند. به دلیل بعضی از علائم مشابه شقاق با بواسیر، گاهی این دو بیماری با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند که در سایت کلینیک پایتخت با مشاهده عکس شقاق مقعدی و آشنایی با شکل ظاهری این بیماری، می‌توانید به راحتی این عارضه را تشخیص دهید.
روش‌های درمان شقاق مقعدی
در برخی افراد، علائم ناشی از شقاق مقعدی ۶ هفته یا بیشتر طول می کشد (شقاق مقعدی مزمن). ممکن است در موارد شقاق مزمن که خود مراقبتی و دارو کمکی نکرده است، روش‌های جراحی توصیه شود. جراحی اغلب در درمان شقاق مقعد بسیار موثر است، اما خطر کمی از عوارض، مانند از دست دادن موقت یا دائمی کنترل روده (بی اختیاری روده) را به همراه دارد. از روش‌های زیر برای درمان شقاق مقعدی استفاده می‌شود:
روش نوین لیزر شقاق
درمان شقاق با لیزر یکی از روش‌های نوین و کم تهاجمی درمان می‌باشد که امروزه تقریبا جایگزین جراحی شقاق به روش‌های قدیمی و پرخطر شده است. بی شک همه بیماران از اتاق عمل و تیغ جراحی واهمه دارند و ترجیح می‌دهند روش‌های آسان‌تری را برای درمان بیماری خود انتخاب کنند.
عمل لیزر شقاق بدون بیهوشی و به صورت سرپایی انجام می‌شود و زمان عمل کمتر از نیم ساعت است. در روش عمل سرپایی و سریع لیزر فیشر، بجای بیهوشی از بی حسی موضعی استفاده می‌شود. طی این عمل با استفاده از اشعه لیزر محل زخم ترمیم شده و در صورت لزوم زائده‌های اضافی حذف می‌شوند.همچنین اگر نیاز به کاهش فشار در ناحیه مقعد باشد، این توسط اشعه لیزر برشی در عضله ایجاد می‌شود تا فشار کاهش یابد. بیمار بلافاصله بعد از انجام این درمان مرخص می‌شود و نیازی به استراحت طولانی نیست. اما نکاتی هست که بعد از لیزر باید برای پیشگیری از بازگشت مجدد بیماری رعایت شود.
اسفنکتروتومی شقاق
اسفنکتروتومی جانبی شامل ایجاد یک برش کوچک در عضله اطراف اسفنکتر است تا به کاهش تنش در کانال مقعدی شما کمک کند. این به شقاق مقعدی اجازه می‌دهد تا بهبود یابد و احتمال ایجاد شقاق بعدی را کاهش می‌دهد.
اسفنکتروتومی یک عمل جراحی کوتاه و نسبتاً ساده است که معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. این بدان معناست که شما در حین انجام عمل خواب خواهید بود، اما معمولاً مجبور نیستید شب را در بیمارستان بگذرانید.
فیشرکتومی شقاق
فیشرکتومی مقعدی نوعی جراحی است که ممکن است برای درمان شقاق مقعد استفاده شود. این روش شامل برشی در ماهیچه‌های اسفنکتر است که باز شدن مقعد فرد را کنترل می‌کند.
شقاق فقط در پوست خارجی مقعد ایجاد می‌شود، اما می‌تواند کل ضخامت مقعد را نیز درگیر کند. در طول عمل، نواحی بیرونی دهانه‌های راست روده بریده می‌شوند تا بافت‌های داخلی سفت شوند. این به جلوگیری از انقباضات بیش از حد کمک می‌کند. جراحی معمولاً برای شقاق حاد انجام می‌شود که پس از درمان پزشکی که موفقیت آمیز نیست، باقی می مانند، اغلب عود می کنند یا مزمن هستند.
علائم شایع شقاق چیست؟
شقاق مقعدی معمولاً بر اساس شرح حال بیمار و علائمی که اخیرا تجربه کرده قابل تشخیص است، اگرچه معاینه نیز لازم است.
درد شدید در حین اجابت مزاج که اغلب برای یک تا دو ساعت بعد از آن ادامه می‌یابد، علامت اولیه شقاق مقعدی است. بیماران معمولاً متوجه وجود خون روی دستمال توالت نیز می‌شوند و ممکن است احساس پارگی در حین اجابت مزاج را گزارش کنند. همچنین احساس سوزش شدید و خارش در هنگام اجابت مزاج هم یکی دیگر از نشانه‌های شقاق مقعدی است.
برای کمک به تشخیص قطعی حتما معاینه انجام دهید. شقاق مقعد همیشه در معاینه قابل مشاهده نیست. با این حال، معاینه برای رد سایر علل درد و خونریزی مانند هموروئید، آبسه و زخم های ویروسی مفید است.
در ۹۰ درصد موارد، شقاق مقعدی در خط میانی خلفی مقعد ایجاد می‌شود. ویژگی‌های معمول یک شقاق مزمن مقعدی عبارتند از ضایعه زخمی، توده گوشتی در ابتدای شقاق (که منجر به ایجاد یک برچسب پوستی دائمی می‌شود).
کارهایی که باید برای بهبود شقاق انجام دهیم!
مدیریت اولیه شامل تغییرات سبک زندگی برای تسکین علائم است. به بیمار توصیه کنید مصرف فیبر و مایعات غذایی را افزایش دهد تا حرکات روده نرم بماند.
اهمیت بهداشت صحیح مقعد و نیاز به خشک نگه داشتن ناحیه مقعد باید مورد تاکید قرار گیرد. حمام سیتز منظم (نشستن در تشت آبگرم) می‌تواند به شل شدن اسفنکتر کمک کند. وان را با آب ولرم به اندازه ای پر کنید که باسن و باسن شما را بپوشاند. اگر تغییرات در سبک زندگی کافی نیست می‌توانید از ملین‌ها و نرم کننده‌های مدفوع استفاده کنید.پزشک ممکن است نرم‌کننده‌های مدفوع را تجویز کند تا رفتن به دستشویی راحت تر باشد. کرم‌های بی‌حس‌کننده همچنین می‌تواند درد عمل دفع را کمتر کند. ژل نفتی، اکسید روی، کرم هیدروکورتیزون ۱% و محصولاتی مانند Preparation H می توانند به تسکین ناحیه کمک کنند. به جای دستمال توالت، از دستمال مرطوب کودک بدون الکل استفاده کنید که روی آن ناحیه ملایم تر است.
افرادی که یک بار دچار شقاق می‌شوند، احتمال بیشتری دارد که در آینده هم به این عارضه دچار شوند. بنابراین مهم است که حرکات روده را منظم نگه دارید. اگر در گذشته شقاق داشته اید، ممکن است وسوسه شوید که حرکات روده خود را متوقف کنید تا از درد دفع آن جلوگیری کنید. اما این ایده خوبی نیست. این می‌تواند مدفوع را سفت و سخت کند که باعث بدتر شدن شقاق می شود. رژیم غذایی پر فیبر را ادامه دهید و مقدار زیادی مایعات بنوشید تا مدفوع راحت دفع شود.
عوارض شایعی که ممکن است در برخی از افراد رخ دهد از جمله: عدم بهبودی شقاق مزمن، فیستول آنورکتال، عفونت و/یا آبسه ممکن است ایجاد شود یا نهفتگی مدفوع به دلیل درد شدید و غیرقابل تحمل در حین اجابت مزاج رخ دهد.
